Theo Quy hoạch giao thông vận tải Thủ đô được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 519/QĐ-TTg năm 2016, Hà Nội sẽ xây dựng 10 tuyến đường sắt đô thị làm xương sống cho hệ thống vận tải hành khách công cộng.
Tuy nhiên, qua thời gian triển khai, quy hoạch này đã bộc lộ một số hạn chế, cần được điều chỉnh để phù hợp với tình hình hiện tại và định hướng phát triển trong tương lai.
Lãnh đạo Sở Giao thông vận tải Hà Nội cho biết, việc mở rộng và bổ sung thêm các tuyến đường sắt đô thị là vô cùng cần thiết. Với tốc độ đô thị hóa nhanh chóng, nhu cầu đi lại bằng các phương tiện vận tải công cộng, đặc biệt là đường sắt đô thị, đang tăng cao hơn nhiều so với thời điểm lập quy hoạch cũ.
Ngoài ra, Hà Nội đã xác định phát triển đô thị theo mô hình TOD (Transit-Oriented Development – phát triển đô thị gắn kết với giao thông công cộng), trong đó đường sắt đô thị đóng vai trò hạt nhân. Vì vậy, việc mở rộng mạng lưới đường sắt đô thị có ý nghĩa quan trọng trong việc thực hiện mô hình phát triển này.
Theo thông tin từ báo Giao Thông, ông Nguyễn Cao Minh, Trưởng Ban Quản lý Đường sắt Đô thị Hà Nội, cho biết Ban Quản lý đã trình lên UBND thành phố Đề án tổng thể về đầu tư xây dựng hệ thống đường sắt đô thị Thủ đô. Đề án này bao gồm việc điều chỉnh lộ trình của 3 tuyến hiện tại và bổ sung thêm 5 tuyến mới. Tổng mức đầu tư cho các tuyến đường sắt đô thị trong giai đoạn 2035-2045 ước tính khoảng 18,6 tỷ USD.
Sẽ có thêm 5 tuyến đường sắt đô thị gần 20 tỷ USD tại Thủ đô Hà Nội? – Nguồn: Internet
Đến thời điểm này, Hà Nội có thể sử dụng ngân sách thành phố và nguồn vốn thu hồi từ mô hình TOD để đầu tư, với chỉ dưới 10% tổng vốn dự kiến phải vay.
Năm tuyến đường sắt đô thị mới dự kiến được bổ sung gồm:
Thứ nhất, tuyến số 1A: Ngọc Hồi – Sân bay thứ 2 phía Nam; lộ trình: Ngọc Hồi – Đường Ngọc Hồi – Phú Xuyên – Sân bay thứ 2.
Thứ hai, tuyến số 9: Mê Linh – Cổ Loa – Dương Xá; lộ trình: Mê Linh – Cổ Loa – Yên Viên – Dương Xá.
Thứ ba, tuyến số 10: Cát Linh – Láng Hạ – Lê Văn Lương – Yên Nghĩa; lộ trình: Cát Linh – Láng Hạ – Lê Văn Lương – Tố Hữu – Nguyễn Thanh Bình – Yên Nghĩa.
Thứ tư, tuyến số 11: Vành đai 2 – Trục phía Nam – Sân bay thứ 2 phía Nam; lộ trình: Vành đai 2 – Đường Hà Nội – Xuân Mai – Đường trục phía Nam – Sân bay thứ 2.
Cuối cùng, tuyến số 12: Xuân Mai – Phú Xuyên; lộ trình: Xuân Mai – Quốc lộ 21 – Đường trục Bắc Nam – Đường Đỗ Xá – Quan Sơn – Phú Xuyên.
Việc bổ sung 5 tuyến đường sắt đô thị sẽ giúp kết nối chặt chẽ hơn khu vực phía Nam và Tây Nam Hà Nội, bao gồm các huyện Phú Xuyên, Thường Tín, Ứng Hòa và Mỹ Đức, với trung tâm đô thị. Hệ thống này cũng sẽ kết nối liên tục giữa khu vực phía Nam và phía Tây của thành phố, đặc biệt là trên các trục giao thông hiện đang chịu áp lực lớn như Lê Văn Lương – Tố Hữu – Yên Nghĩa.
Khi hoàn thiện, mạng lưới đường sắt đô thị sẽ không chỉ kết nối chặt chẽ với hệ thống xe buýt và các phương tiện vận tải công cộng khác, mà còn giúp giảm ùn tắc giao thông, giảm ô nhiễm môi trường và cải thiện chất lượng cuộc sống.
Đồng thời, việc đầu tư phát triển đường sắt đô thị cũng sẽ thúc đẩy sự phát triển kinh tế – xã hội của các khu vực và đô thị dọc theo các tuyến đường này, góp phần làm thay đổi diện mạo của Thủ đô trong tương lai.
