Sâm Ngọc Linh, còn được biết đến với các tên gọi như sâm Việt Nam, sâm Khu Năm, sâm trúc, củ ngải rọm con, hay cây thuốc “giấu”, nổi bật như một trong những loại dược liệu quý giá và hiếm có. Với nhiều lợi ích cho sức khỏe, sâm Ngọc Linh không chỉ giúp cải thiện chức năng của hệ miễn dịch mà còn nâng cao sức đề kháng. Ngoài ra, loại thảo dược này còn hỗ trợ trong việc phòng ngừa ung thư, chống lão hóa, thanh lọc độc tố, kháng viêm và hồi phục sinh lực. Những công dụng tuyệt vời này khiến sâm Ngọc Linh trở thành lựa chọn phổ biến trong y học cổ truyền và chăm sóc sức khỏe.
Nghiên cứu cho thấy sâm Ngọc Linh được công nhận là một trong những loại sâm hàng đầu trên toàn cầu với 52 hoạt chất saponin đặc trưng, là con số lớn nhất so với các loại sâm khác. Không chỉ dừng lại ở đó, “thần dược” này còn chứa các axit béo, axit amin cùng nhiều nguyên tố đa lượng và vi lượng, là những chất dinh dưỡng thiết yếu cho cơ thể.
Sâm Ngọc Linh thường chỉ có mặt tự nhiên tại vùng núi Ngọc Linh, nơi có độ cao trên 2.000 mét, ở hai tỉnh Kon Tum và Quảng Nam. Tuy nhiên, trong những năm vừa qua, nhiều gia đình đã bắt đầu trồng loại sâm này để tạo ra nguồn thu nhập ổn định. Một trong số đó là anh Trần Cao Nguyên, 27 tuổi, hiện đang sinh sống tại Kon Tum.
Trong những năm vừa qua, nhiều gia đình đã bắt đầu trồng sâm ngọc linh để tạo ra nguồn thu nhập ổn định
Anh Nguyên chia sẻ rằng, từ khi còn nhỏ, anh đã được tiếp xúc với sâm Ngọc Linh nhờ vào truyền thống trồng loại thảo dược này của gia đình kéo dài gần mười năm. Khi trưởng thành, anh quyết định dấn thân vào vùng đất Nam Tây Nguyên với ước mơ khởi nghiệp và làm giàu từ việc trồng sâm.
Đầu năm 2019, anh mạnh dạn đầu tư vào 3,5 sào đất nông nghiệp tại thôn K’Long K’Lanh, xã Đạ Chais, huyện Lạc Dương (Lâm Đồng) để bắt tay vào trồng sâm. Thay vì trồng dưới tán rừng như truyền thống, anh quyết định xây dựng nhà lưới và lắp đặt hệ thống tưới phun sương, áp dụng công nghệ hiện đại trong canh tác. Anh sắp xếp các luống sâm rộng 2 mét, kéo dài hàng chục mét, đồng thời phủ lên bề mặt đất một lớp lá cây rừng mục nhằm tạo môi trường phát triển ổn định cho cây.
Mặc dù có kinh nghiệm trong việc trồng sâm Ngọc Linh tại Kon Tum, song khi đến vùng đất mới với phương pháp canh tác khác biệt, anh Nguyên đã trải qua không ít khó khăn. Trong lần gieo trồng đầu tiên, sâm thường bị chết, mắc bệnh nấm hoặc phát triển chậm do điều kiện nhiệt độ trong nhà lưới chưa được tối ưu.
Mặc dù có kinh nghiệm trong việc trồng sâm Ngọc Linh tại Kon Tum, song khi đến vùng đất mới với phương pháp canh tác khác biệt, anh Nguyên đã trải qua không ít khó khăn
Không hề chùn bước, Nguyên đã kiên trì nghiên cứu các phương pháp điều trị bệnh cho cây sâm trên internet. Bên cạnh đó, anh cũng không ngừng tìm kiếm sự tư vấn và chia sẻ kinh nghiệm từ những người nông dân đã có nhiều năm trồng sâm Ngọc Linh tại quê hương Kon Tum, nơi đã để lại trong anh những bài học quý giá và kiến thức để ứng dụng vào thực tiễn trồng trọt của mình. Qua việc nỗ lực học hỏi và áp dụng linh hoạt các kỹ thuật, Nguyên đã từng bước khắc phục được những vấn đề khó khăn, từ đó giúp cho cây sâm phát triển khỏe mạnh hơn.
Sau 4 năm nỗ lực không ngừng, vườn sâm của Nguyên đã bắt đầu cho thu hoạch, với lá, hạt giống, cây giống, và những củ sâm thành phẩm đầu tiên. Nguyên cho biết giá bán cho lá sâm dao động từ 4 đến 5 triệu đồng mỗi kilogram; hạt giống có giá từ 70.000 đến 100.000 đồng/hạt; cây giống từ 1 đến 3 năm tuổi có giá từ 150.000 đến 300.000 đồng mỗi cây, trong khi củ sâm được định giá từ 40 triệu đồng mỗi kilogram.
Hiện tại, vườn sâm của Nguyên có khoảng 8.000 cây sâm 1 năm tuổi, và chàng trai 26 tuổi này dự kiến sẽ ươm thêm từ 10.000 đến 15.000 hạt trong năm nay. Đáng chú ý, một số luống sâm Ngọc Linh được anh mang từ Kon Tum về (thời điểm đó là cây 2, 3 tuổi) đã thích nghi và phát triển tốt, cho củ lớn và bắt đầu thu hoạch.
Hiện tại, vườn sâm của Nguyên có khoảng 8.000 cây sâm 1 năm tuổi, và chàng trai 26 tuổi này dự kiến sẽ ươm thêm từ 10.000 đến 15.000 hạt trong năm nay
Nguyên chia sẻ: “Hiện tại, trang trại của tôi mang lại thu nhập hơn 1 tỷ đồng mỗi năm, chủ yếu từ việc bán sâm tươi. Tôi dự định trong vài năm tới sẽ mở rộng sang các sản phẩm tinh chế từ sâm Ngọc Linh, nhưng hiện tại nguồn nguyên liệu chưa đủ, nên tôi cần phải cẩn trọng để tránh thiếu hụt cung cấp cho thị trường.”
Mô hình trồng sâm Ngọc Linh của Nguyên đã được chính quyền địa phương ghi nhận và đánh giá cao. Vì vậy, các cơ quan chức năng và chính quyền xã Đạ Chais đang có kế hoạch hỗ trợ và thúc đẩy mô hình này phát triển mạnh mẽ hơn trong tương lai, đồng thời tích cực triển khai các giải pháp nhằm giới thiệu những mô hình hiệu quả, giúp người dân cải thiện kinh tế.
