Cùng với cải phên, trứng vịt biển, gạo bao thai…, ngan sao Đại Bình là một trong những đặc sản nổi tiếng của huyện Đầm Hà, tỉnh Quảng Ninh. Đây là giống ngan có chất lượng thịt thơm ngon đặc trưng, được nhiều người tiêu dùng ưa chuộng.
Đầu tháng 3, chúng tôi đến thăm mô hình nuôi ngan sao Đại Bình của chị Nguyễn Thị Quỳnh – Tổ trưởng Tổ hợp tác nuôi ngan sao thương phẩm xã Đại Bình. Chị Quỳnh bảo, gia đình chị vừa xuất bán gần hết ngan sao Đại Bình, trong vườn chỉ còn lại khoảng chục con để làm giống.
Ngan sao Đại Bình là giống ngan bản địa, được người dân chăn nuôi từ nhiều đời, chọn lọc giống qua nhiều thế hệ để đảm bảo chất lượng thịt thơm ngon. Ngan sao Đại Bình có thân nhỏ, mào đỏ, màu khoang đen, trắng, xanh. Chu kỳ sinh trưởng của ngan sao Đại Bình kéo dài khoảng 4-5 tháng, cho chất lượng thịt đặc trưng thơm ngon hơn các loại ngan khác.
Theo chị Quỳnh, thức ăn cho ngan sao là khâu quan trọng quyết định đến chất lượng của thịt ngan. Vì vậy, khi ngan sao còn nhỏ, các hộ chăn nuôi cho ngan sao ăn thức ăn đạt tiêu chuẩn như cám ngô, cám gạo để đảm bảo ngan sinh trưởng ổn định. Sau 60 ngày tuổi, ngan sao được cho ăn ngô, thóc luộc và bột trùn quế để được cung cấp đủ khoáng chất, tạo độ thơm cho thịt và vàng da.
Dẫn chúng tôi tham quan mô hình, anh Vũ Văn Cường – Chủ tịch Hội Nông dân xã Đại Bình cho biết thêm, ngan sao đực có mào to hơn, nhìn mặt “dữ” hơn, trọng lượng từ 4-4,5kg/con. Thời gian sinh trưởng của ngan đực cũng dài hơn ngan cái. Trong khi đó, ngan sao cái có mào nhỏ hơn, trọng lượng trung bình từ 2-2,7kg/con.
“Ngan bình thường có giá dao động khoảng 70.000 đồng/kg, nhưng ngan sao Đại Bình có giá trung bình từ 100.000 -120.000 đồng/kg, vì thời gian sinh trưởng dài hơn, chất lượng thịt cũng ngon hơn hẳn. Khi luộc lên, da của ngan sao Đại Bình rất vàng, thơm ngon, ngọt hơn hẳn” – anh Vũ Văn Cường chia sẻ.
Nhận thấy được lợi thế và tính riêng biệt của ngan sao Đại Bình, lại được Hội Nông dân xã tuyên truyền, vận động, các hộ dân chăn nuôi ngan sao của xã đã cùng nhau liên kết lại thành Tổ hợp tác nuôi ngan sao thương phẩm xã Đại Bình. Hiện nay, mỗi lượt vào giống, các thành viên trong tổ hợp tác nuôi từ 300-400 con/lượt. Trung bình một năm, các thành viên tổ hợp tác nuôi khoảng 50.000 – 60.000 con ngan sao Đại Bình.
“Do ngan sao Đại Bình có thời gian sinh trưởng dài, nên không thể ngày nào cũng có hàng để xuất bán. Khi tổ hợp tác thành lập, các thành viên sẽ phân chia lịch vào con giống, lịch xuất chuồng khi đàn ngan sao trưởng thành. Do đó, các hộ thành viên không phải lo việc “ùn tắc” không thể tiêu thụ, hay không đủ cung cấp cho thị trường” – chị Quỳnh cho hay.
Bên cạnh đó, khi tham gia tổ hợp tác, các thành viên sẽ cam kết chăn nuôi một giống mội quy trình nên chất lượng con ngan như nhau. Các thành viên cũng được giao lưu, trao đổi, học hỏi kinh nghiệm chăn nuôi, phòng, trừ dịch bệnh cũng như hỗ trợ về vốn sản xuất khi gặp khó khăn…
Trước đây ngan sao Đại Bình chủ yếu được tiêu thụ tại địa phương, nay nhờ tham gia chương trình OCOP, giống ngan bản địa của Đầm Hà ngày càng được nhiều người tiêu dùng biết đến, yêu thích. Ngan sao Đại Bình có mã số, mã vạch rõ ràng, được hút chân không… nên không chỉ được tiêu thụ trong các nhà hàng tại huyện Đầm Hà, mà còn xuất hiện trong các cửa hàng OCOP. Ngoài ra, ngan sao Đại Bình còn được tiêu thụ ở Hạ Long, Hải Phòng, Thái Bình, Hà Nội…
Anh Vũ Văn Cường – Chủ tịch Hội Nông dân xã Đại Bình (huyện Đầm Hà, tỉnh Quảng Ninh) cho hay, năm 2023, Hội Nông dân xã Đại Bình đã tuyên truyền, vận động hội viên, nông dân thành lập Tổ hợp tác nuôi ngan sao. Kết quả đã thành lập được Tổ hợp tác nuôi ngan sao thương phẩm xã Đại Bình gồm 11 thành viên, đều là các hộ nuôi ngan sao trên địa bàn xã.
Từ đó nhằm quảng bá thương hiệu ngan sao Đại Bình, để ngày càng nhiều người tiêu dùng biết đến. Đồng thời, góp phần vận động người dân nhân rộng mô hình nuôi ngan sao Đại Bình, giúp trở thành sản phẩm đặc trưng của địa phương.
Đến nay, sản phẩm ngan sao Đại Bình của Tổ hợp tác nuôi ngan sao thương phẩm xã Đại Bình đã được CDC Quảng Ninh cấp giấy chứng nhận đảm bảo an toàn thực phẩm. Đồng thời, sản phẩm cũng được Trung tâm Mã số Mã vạch Quốc gia cấp mã số, mã vạch. Sản phẩm ngan sao Đại Bình của Tổ hợp tác nuôi ngan sao thương phẩm xã Đại Bình cũng được công nhận là sản phẩm OCOP 3 sao vào năm 2023.