Con khều – Loài hải sản giống cua nhưng không phải là cua
Câu chuyện về con khều không chỉ là câu chuyện ẩm thực, mà còn là câu chuyện về cuộc sống của người dân vùng biển Thanh Hóa.
Con khều là một loài giáp xác sống ở vùng nước lợ và nước mặn ven biển Thanh Hóa. Bề ngoài của con khều có nhiều nét tương đồng với cua nhưng nhỏ hơn, với vỏ cứng màu nâu đậm và đôi càng khỏe mạnh. Chúng thường sinh sống ở những vùng đầm lầy, cửa sông và rừng ngập mặn, nơi có sự giao thoa giữa nước ngọt và nước mặn.
Con khều là loài ăn tạp, tiêu thụ nhiều loại thức ăn khác nhau từ mùn bã hữu cơ, thực vật đến các loài động vật nhỏ. Khều có khả năng di chuyển rất nhanh, thường ẩn mình trong các hang bùn sâu để tránh kẻ thù. Điểm đặc biệt của chúng là khả năng chịu đựng điều kiện môi trường khắc nghiệt, từ nước mặn, nước lợ đến nước ngọt. Đây là lý do chúng trở thành một phần quan trọng của hệ sinh thái vùng cửa sông và bãi bùn ven biển.
Công việc săn khều ở Thanh Hóa không chỉ là nghề kiếm sống mà còn là nét văn hóa độc đáo. Cứ đến mùa là người dân Thanh Hóa lại tất bật đi săn khều ven rừng ngập mặn. Trước kia, con khều chủ yếu được bắt về nấu canh cải thiện bữa ăn. Nhưng trong những năm gần đây, khều trở thành đặc sản được nhiều thực khách ưa chuộng, giúp người dân có thu nhập khá.
Khi thủy triều xuống, người dân ven biển Hậu Lộc lội bùn ven rừng ngập mặn để săn khều. Theo những “thợ săn” khều thì công việc này đòi hỏi sự kiên nhẫn và tỉ mỉ, bởi hang khều ẩn sâu dưới lớp bùn 40-50 cm, có những con đào nhiều hang nối liền với nhau. Trung bình, một người có thể bắt được từ 6-8 kg khều mỗi ngày, với giá bán từ 40.000-50.000 đồng/kg, thu nhập có thể đạt 250.000-400.000 đồng/ngày.
Săn khều đòi hỏi kỹ thuật và kinh nghiệm. Khác với cua, khều di chuyển rất nhanh và thường chạy thẳng về hang khi phát hiện có động tĩnh. Những “thợ săn” thường đi dọc các vùng đầm lầy ven rừng ngập mặn để bắt khều từ trong hang. Công việc này tuy không tốn nhiều sức nhưng đòi hỏi sự chịu khó và kiên nhẫn. Người dân phải lội bùn rất lâu, từ 6 giờ sáng đến 12 giờ trưa mới nghỉ.
Săn con khều – nghề nguy hiểm tiềm ẩn nhiều rủi ro
Công việc săn khều cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro. Dù đã mang 2 lớp tất bảo vệ, người dân vẫn thường bị hàu cứa chân hay dẫm phải mảnh thủy tinh. Tuy vất vả, nhưng nghề săn khều đã trở thành một phần cuộc sống, giúp nhiều gia đình có thêm thu nhập và gắn bó với quê hương.
Khều là nguyên liệu chế biến nhiều món ăn ngon và bổ dưỡng. Thịt khều chứa nhiều protein, ít chất béo và giàu khoáng chất như canxi, sắt, kẽm. Người dân Thanh Hóa thường dùng khều để nấu canh lá chua, hấp, nướng hoặc rang muối. Mỗi cách chế biến đều mang lại hương vị đặc trưng. Món canh khều có vị thơm, ngọt và mát, là món ăn dân dã mà mỗi người con xa quê đều không thể quên.
Trong các nhà hàng, quán ăn ven biển Thanh Hóa, khều được chế biến thành nhiều món ngon phục vụ thực khách. Đặc biệt, món canh khều và khều rang muối là hai món được ưa chuộng nhất. Món khều rang muối giòn tan, đậm đà, còn canh khều thì giữ nguyên vị ngọt tự nhiên của biển cả.
Con khều không chỉ là món ăn ngon mà còn là biểu tượng văn hóa ẩm thực của người dân vùng biển Thanh Hóa. Từ xa xưa, khều đã trở nên quen thuộc và gắn bó với cuộc sống nghèo khó, dân dã của người dân nơi đây. Những món ăn từ khều không chỉ cải thiện bữa ăn hàng ngày mà còn là món đặc sản trong các dịp lễ hội, tiệc tùng.
Người dân Thanh Hóa tự hào về con khều vì nó không chỉ mang lại thu nhập mà còn thể hiện sự trù phú của biển cả và lòng hiếu khách của người dân. Những bữa tiệc có món khều luôn là dịp để gắn kết tình cảm, chia sẻ niềm vui và kể cho nhau nghe những câu chuyện về biển cả.
Nếu có dịp đến Thanh Hóa, bạn đừng quên thưởng thức món khều – đặc sản độc đáo của vùng biển này. Ngồi bên bờ biển, nghe tiếng sóng vỗ rì rào, thưởng thức từng miếng khều tươi ngon chắc chắn sẽ là trải nghiệm khó quên. Hơn cả một món ăn, con khều còn là câu chuyện về cuộc sống, văn hóa và tình người của người dân vùng biển Thanh Hóa.