Miền Tây Nam Bộ có một loại rau mọc hoang dại, xưa chỉ xuất hiện trong mâm cơm của người dân nghèo. Tuy vậy, mấy năm gần đây, cây năn bộp bỗng thành đặc sản đắt khách, được dân sành ăn ở các đô thị ưa chuộng.
Cây như cỏ dại nay thành đặc sản giá 120.000 đồng/kg
Năn bộp có cọng hình trụ, to bằng chiếc đũa, thân rỗng, suôn dài. Thân cây có thể cao tới 1m, bên trong có từng vách ngăn xốp, thoạt nhìn như cọng hành. Người dân miền sông nước chỉ cần nhìn bằng mắt là đã có thể phân biệt với năn kim, cọng nhỏ hơn và không dùng chế biến thức ăn.
Phía bên ngoài gốc năn bộp thường phủ một màu vàng nâu vì nhiễm phèn. Khi lột bỏ phần ngoài hiện ra phần nõn bên trong màu trắng ngà bắt mắt. Nếu bạn dùng tay vuốt nhẹ vào cọng sẽ phát ra tiếng kêu “rắc rắc” thật vui tai vì thế người địa phương gọi là năn bộp. Vì là loại cây hoang dại nên mùa mưa, người dân cứ việc ra đồng nhổ năn bộp về để chế biến món ăn.
Đọt năn bộp là một trong những loại rau sạch được mọi người ưa thích vì lạ miệng, giòn, có mùi thơm thoảng đặc trưng. Và từ món ăn dân dã, hiện nay năn bộp giờ đã “chễm chệ” nơi các nhà hàng, quán ăn địa phương miền Tây cũng như dân thành phố ưa chuộng.
Rau năn bộp được đánh giá là rau sạch bởi đây là một thứ “rau đồng, cỏ nội” bởi không sử dụng phân, thuốc hóa học và chất bảo quản nên không ảnh hưởng đến sức khỏe người tiêu dùng. Hiện nay, trên chợ mạng, loại rau năn bộp này được bán với giá 120.000 đồng mỗi kg. Nếu muốn mua số lượng nhiều thì người bán chỉ nhận đơn khi người mua đặt trước vài ngày.
Các món ngon từ cây năn bộp
Cây năn bộp có ba phần được sử dụng để làm món ăn: đọt, chồi non và củ.
Đọt năn có thể chế biến thành nhiều món ngon, hấp dẫn. Chúng có thể được dùng cho các món gỏi, đặc biệt là gỏi gà năn bộp cực kỳ ngon miệng. Ngoài ra, bạn có thể dùng chúng để nấu canh chua, nhúng lẩu, xào với các loại thịt đều được.
Món dưa năn bộp làm khá đơn giản. Đầu tiên, tước những đọt non của năn bộp, cắt từng khúc vừa gắp, chẻ đôi, sau đó rửa sạch cho ráo nước. Tiếp đến, cho năn bộp vào hỗn hợp nước giấm đường, ngày hôm sau là có thể ăn được. Ngoài ra, có thể muối xổi, trộn giấm đường tỏi ớt và chút muối ăn để khoảng 30 phút là dùng ngay được.
Ngoài ra, còn có món rau năn xào với phương thức chế biến rất phong phú: năn xào thịt trâu, năn xào măng tây hay măng vòi, năn xào thịt vịt, năn xào gà đất[, năn xào nghêu, năn xào hến, năn xào tép bạc, năn xào nước cốt dừa, năn xào ếch, năn xào thịt chuột đồng, năn xào trứng… Đọt năn cũng có thể nấu canh cá, canh thịt băm, canh ngao, canh cua đồng, nhúng lẩu mắm.
Một món ăn khác cũng rất đặc biệt, đó là bánh xèo nhân thịt vịt xiêm và năn. Một phần năn băm nhuyễn với thịt vịt làm nhân, phần khác áo ngoài bánh với bột và chút đỗ xanh ngâm nở, rán xèo trên chảo mỡ.
Tại Bạc Liêu, ba món năn đặc sản đồng quê, gọi là “đọt năn ba món” gồm năn xào thịt trâu, năn ăn sống chấm mắm kho và năn muối dưa chua.