Chồn hương là loài động vật hoang dã quý hiếm, được thuần hóa để nuôi lấy thịt và xạ hương.
Thời gian qua, ngành chức năng cũng đã cấp phép cho người dân nuôi loài động vật có nguồn gốc tự nhiên này nhằm cung cấp cho nhu cầu thị trường một cách hợp pháp. Thịt chồn hương có giá trị dinh dưỡng cao, được chế biến thành nhiều món ăn đặc sản thơm ngon, bổ dưỡng. Xạ hương chồn hương cũng là một vị thuốc quý trong y học cổ truyền.
Những năm gần đây, mô hình nuôi chồn hương đang phát triển mạnh mẽ tại Hà Tĩnh.
Điển hình là trang trại nuôi chồn hương Đức Thắng của anh Nguyễn Văn Đức (thôn Anh Hùng, xã Thượng Lộc, huyện Can Lộc, Hà Tĩnh). Với 2 khu chuồng diện tích hơn 500 m2, hiện anh đang nuôi khoảng 700 con chồn hương, chủ yếu nuôi sinh sản để bán con giống ra thị thường.
Với 2 khu chuồng diện tích hơn 500 m2, hiện anh Đức đang nuôi khoảng 700 con chồn hương, chủ yếu nuôi sinh sản để bán con giống ra thị thường. Ảnh: báo Hà Tĩnh
“Năm 2019, tôi đầu tư xây dựng trang trại nuôi chồn hương. Ban đầu, tôi gặp nhiều khó khăn do chưa có kinh nghiệm. Tuy nhiên, sau khi được tập huấn kỹ thuật và học hỏi từ các mô hình nuôi chồn hương thành công, tôi đã dần làm chủ được kỹ thuật nuôi và đàn chồn hương phát triển tốt”, anh Đức chia sẻ với báo Tin tức.
Theo anh Đức, chồn hương có sức đề kháng cao, thức ăn dễ kiếm, khu vực chuồng nuôi không cần diện tích rộng. Chuồng nuôi tại trang trại của anh Đức được thiết kế dạng lồng sắt cao khoảng 70cm, rộng khoảng 1 m2 tùy vào số lượng nuôi nhốt. Lồng sắt được bố trí trên giá đỡ cách nền từ 0,3 -0,5m để thông thoáng, tránh ẩm thấp và tiện vệ sinh chuồng trại.
Trong chuồng lắp đặt camera, máy đo nhiệt độ. Chuồng được phân chia thành các khu riêng biệt: khu nuôi cá thể, khu nuôi các cặp chồn vợ chồng, khu nuôi chồn sơ sinh… Tùy giai đoạn phát triển, sẽ nhốt chồn trong lồng theo tỉ lệ 1-2 hoặc nhiều con.
Chồn hương vốn là động vật hoang dã nên có sức đề kháng cao. Ảnh: Báo Hà Tĩnh
“Khó nhất trong nuôi chồn hương là khi bị ốm không có thuốc đặc trị. Vì vậy, quan trọng nhất trong nuôi chồn hương là hệ thống chuồng trại phải đảm bảo thoáng, mát vào mùa hè, ấm vào mùa đông và luôn sạch sẽ. Người chăm sóc chồn phải am hiểu đặc tính của loài, biết được cá tính của từng con để có cách chăm sóc phù hợp”, anh Đức nói với báo Hà Tĩnh.
Theo anh Đức, nuôi chồn hương không tốn nhiều chi phí. Thức ăn chủ yếu của chồn hương là chuối chín, cá sông, tôm, cua đồng. Mỗi ngày, chi phí thức ăn cho 1 con chỉ tốn khoảng 2.000 – 3.000 đồng. Trung bình mỗi năm, 1 con chồn mẹ có thể sinh sản 2-3 lứa, mỗi lứa từ 2-5 con.
Thức ăn của chồn hương dễ kiếm, là chuối hoặc cá rô phi, cua đồng nên không tốn nhiều chi phí. Ảnh: TTXVN
Chồn hương giống có giá bán rất cao, từ 6-10 triệu đồng/cặp. Chồn hương thương phẩm cũng có giá dao động từ 1,5-1,9 triệu đồng/kg. Nhờ vậy, mô hình nuôi chồn hương mang lại lợi nhuận rất cao cho người nuôi. Năm 2022 và 2023 mỗi năm, trang trại chồn hương Đức Thắng bán ra thị trường hơn 600 cặp chồn baby, thu lãi trên 1 tỷ đồng.
“Chồn hương được chế biến thành các món ăn đặc sản thơm ngon, thịt ngọt và mềm nên rất được ưa chuộng trong các nhà hàng, khách sạn. Hiện tại, nhu cầu thị trường tiêu thụ chồn hương rất lớn, thương lái từ các nơi đã liên hệ đặt mua chồn giống, chồn thịt trước, nhưng chúng tôi chưa đủ nguồn cung”, anh Đức chia sẻ.
Thời gian qua, anh Đức đã cung cấp giống và tận tình hướng dẫn kỹ thuật cho nhiều nông dân khác nhân rộng mô hình này. Nhiều người đã tìm đến trang trại của anh để học tập kinh nghiệm, kỹ thuật nuôi.
Anh Hoàng Văn Vũ (ở tổ dân phố 1, thị trấn Cẩm Xuyên, huyện Cẩm Xuyên, Hà Tĩnh) là một trong những người tiên phong trong việc nuôi chồn hương sinh sản tại huyện Cẩm Xuyên sau khi học hỏi kinh nghiệm từ trang trại chồn hương Đức Thắng và bước đầu đã cho hiệu quả.
Anh Vũ chia sẻ, sau thời gian lao động ở Thái Lan tích lũy được một số vốn, tháng 8/2023, anh Vũ đầu tư hơn 700 triệu đồng xây dựng hệ thống chuồng trại khoảng 120 m2 và thả nuôi 40 con chồn hương giống. Ngoài ra, anh Vũ còn liên kết với anh Hoàng Quốc Thành ở xã Thạch Hải (huyện Thạch Hà) để xây dựng thêm cơ sở thứ 2 với 40 con chồn hương giống.
Chi phí bỏ ra ban đầu lớn nhưng bù lại, quá trình nuôi không tốn kém nhiều, trong khi hiệu quả kinh tế lại cao và quá trình nuôi không gây ô nhiễm môi trường. Theo dự tính, với 40 con chồn hương sinh sản, tính ra mỗi năm gia đình anh Vũ sẽ thu lợi nhuận ít nhất 600 triệu đồng.
Anh Vũ cho biết, nhu cầu thị trường tiêu thụ chồn hương hiện nay rất lớn, thương lái từ nhiều nơi đã liên hệ đặt mua con giống, chồn thịt trước, nhưng nguồn cung chưa đáp ứng đủ. Dự kiến thời gian tới, anh Hoàng Văn Vũ sẽ xây dựng thêm khoảng 100 chuồng nuôi để tăng quy mô đàn lên 120 con/lứa nhằm đáp ứng nhu cầu của thị trường.
Hiện nay, nhận thấy mô hình nuôi chồn hương là hướng phát triển kinh tế mới đầy tiềm năng, nông dân tại các huyện như Can Lộc, Cẩm Xuyên, Lộc Hà, Thạch Hà, Tp.Hà Tĩnh… đã phát triển kinh tế theo mô hình nuôi chồn hương. Với sự đầu tư bài bản và áp dụng khoa học kỹ thuật vào chăn nuôi, mô hình nuôi chồn hương sẽ mở ra hướng đi mới, góp phần thúc đẩy kinh tế địa phương phát triển.
Theo quy định tại Nghị định số 06/2019/NĐ-CP của Chính phủ về quản lý thực vật rừng, động vật rừng nguy cấp, quý, hiếm và thực thi Công ước về buôn bán quốc tế các loài động vật, thực vật hoang dã nguy cấp thì Chồn hương thuộc danh mục IIB – Danh mục các loài động vật rừng chưa bị đe dọa tuyệt chủng nhưng có nguy cơ bị đe dọa nếu không được quản lý chặt chẽ. Chính vì vậy khi nuôi chồn hương, cần đăng ký giấy phép chăn nuôi với chính quyền địa phương.
Ngành chuyên môn Hà Tĩnh cũng khuyến cáo, để nuôi chồn hương mang lại hiệu quả kinh tế cao, người nuôi cần nắm rõ các đặc tính của chồn hương để áp dụng các kỹ thuật phối giống, chăm sóc con. Đồng thời người chăn nuôi cần phải mua con giống ở các trại giống hợp pháp, con giống có nguồn gốc rõ ràng. Trong quá trình nuôi phải lập sổ theo dõi, định kỳ báo cáo và chịu sự kiểm tra, giám sát của cơ quan quản lý nhà nước cấp tỉnh.
