Thị trường bất động sản chưa thể phục hồi ngay lập tức bởi cần có độ trễ khoảng 8 – 12 tháng để luật được được thẩm thấu và thực thi, theo nhận định của chuyên gia.
Rút ngắn đà phục hồi
Luật Đất đai (sửa đổi) vừa được Quốc hội biểu quyết thông qua tại kỳ họp bất thường lần thứ 5; luật sẽ có hiệu lực từ 1/1/2025 (trừ một số điều khoản cụ thể).
Nhiều ý kiến cho rằng, cùng với Luật Nhà ở, Luật Kinh doanh Bất động sản, việc thông qua Luật Đất đai (sửa đổi) sẽ giúp thị trường bất động sản rút ngắn đà phục hồi.
Ở góc độ doanh nghiệp, chia sẻ với PV VietNamNet, ông Vũ Kim Giang, Chủ tịch HĐQT Công ty CP Tập đoàn SGO (SGO Group) đánh giá, Luật Đất đai sửa đổi được thông qua mang nhiều yếu tố tích cực cho thị trường bất động sản, doanh nghiệp và người dân.
“Để ban hành luật này, Quốc hội, Chính phủ đã rất cẩn trọng, lấy ý kiến đầy đủ các đối tượng trên thị trường để thông qua luật với những quy định phù hợp so với thời điểm hiện tại và định hướng phát triển trong tương lai. Luật Đất đai sửa đổi đã làm rõ, tháo gỡ được nhiều vướng mắc mà các doanh nghiệp đã gặp phải trước đây”, ông Giang cho hay.
Cụ thể, Chủ tịch SGO Group cho biết, các vướng mắc về giao đất, nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất trước đây, nay đã được quy định rõ ràng trong luật.
Hay các điều khoản liên quan đến định giá đất, thời gian qua nhiều địa phương, cơ quan đều chờ đợi luật được thông qua để có phương pháp tính chuẩn. Khi các vấn đề quan trọng này được tháo gỡ sẽ thúc đẩy các dự án đang tồn tại, vướng mắc.
Trong khi đó, ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP Hồ Chí Minh (HoREA) đánh giá, Luật Đất đai 2024 đã bổ sung cả một chương về phát triển, quản lý và khai thác quỹ đất; trong khi Luật Đất đai 2013 không có chương này.
Theo đó, quy định nguyên tắc phát triển, quản lý và khai thác quỹ đất yêu cầu việc phát triển, quản lý và khai thác quỹ đất phải theo quy hoạch sử dụng đất, kế hoạch sử dụng đất, sử dụng đất đúng mục đích, công khai, minh bạch, hợp lý, hiệu quả và theo quy định của pháp luật; bảo đảm đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế – xã hội, hỗ trợ tái định cư, an sinh xã hội, bố trí đất ở, đất sản xuất cho đồng bào dân tộc thiểu số để thực hiện chính sách theo quy định của Luật này.
Ông Châu cho rằng, nếu thực hiện được các nguyên tắc này thì Tổ chức phát triển quỹ đất của Nhà nước sẽ trở thành nhà cung cấp quỹ đất lớn nhất trên thị trường sơ cấp đất đai, phục vụ đầu tư phát triển kinh tế – xã hội. Thông qua việc thực hiện đấu giá quyền sử dụng đất, đấu thầu dự án có sử dụng đất, toàn bộ “địa tô chênh lệch” sẽ thu vào ngân sách nhà nước.
Cùng với đó, theo ông Châu, điều 126 quy định cơ chế thực hiện đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư đối với đất chưa giải phóng mặt bằng và quy định nhà đầu tư trúng đấu thầu có trách nhiệm ứng vốn để thực hiện bồi thường, hỗ trợ, tái định cư theo yêu cầu của cơ quan nhà nước có thẩm quyền. Đồng thời, trong thời hạn 36 tháng kể từ ngày ban hành quyết định công nhận kết quả trúng đấu thầu hoặc thời hạn khác theo hợp đồng đã ký kết với cơ quan nhà nước có thẩm quyền, UBND cấp có thẩm quyền phải thực hiện xong việc bồi thường, hỗ trợ, tái định cư để giao đất, cho thuê đất đối với nhà đầu tư trúng đấu thầu.
Điều này, sẽ đảm bảo được hài hòa lợi ích của 3 chủ thể có liên quan, đó là người sử dụng đất bị thu hồi đất được bồi thường theo đúng giá thị trường, được bố trí tái định cư theo hướng ưu tiên được tái định cư tại chỗ. Đảm bảo được lợi ích hợp pháp, chính đáng của nhà đầu tư
Đặc biệt, toàn bộ “địa tô chênh lệch” được thu vào ngân sách nhà nước để phục vụ lợi ích công cộng; sẽ được sự ủng hộ, đồng thuận của người có đất bị thu hồi và xã hội.
Giá bất động sản sẽ tăng?
Với một số quy định mới của luật như sẽ áp dụng bảng giá đất hàng năm, đấu giá, đầu thầu hay câu chuyện đền bù sẽ sát giá thị trường hơn, liệu có tác động tới giá bất động sản thời gian tới?
Trả lời câu hỏi này, Chủ tịch SGO Group Vũ Kim Giang cho hay, để cấu thành lên giá của một bất động sản phụ thuộc vào nhiều yếu tố; trong đó, khi đền bù giải phóng mặt bằng để chuẩn bị quỹ đất sạch, khung giá đất bám sát thị trường thì các dự án được đấu giá, đấu thầu sẽ tiệm cận giá của thị trường hiện tại.
Từ đó, các nhà đầu tư sẽ tính toán cẩn trọng trong việc ra quyết định đầu tư; thị trường sẽ tự điều chỉnh phù hợp để các bên cùng có hiệu quả.
Tuy nhiên, ông Giang đánh giá, với những quy định mới ở Luật Đất đai sửa đổi, nhiều vấn đề được tháo gỡ sẽ khiến nguồn cung được cải thiện khi các dự án sẽ rục rịch tái khởi động.
Ông Đinh Minh Tuấn, Giám đốc Batdongsan.com.vn khu vực miền Nam cũng nhận định, Luật Đất đai (sửa đổi) được thông qua có tác động tích cực tới thị trường bất động sản. Nhiều đối tượng sẽ được hưởng lợi; các doanh nghiệp có cơ chế tốt hơn, quy định rõ ràng, cụ thể hơn để tiếp cận quỹ đất và phát triển dự án. Người dân trong diện giải tỏa cũng được hưởng chế độ đền bù tốt hơn.
Các đối tượng tiếp cận đất đai được mở rộng, với nhiều cơ hội linh hoạt hơn và cơ chế giá hợp lý hơn, những trường hợp nào thu hồi đất được quy định rất rõ ràng trong luật đất đai, quy định đấu giá cũng được minh bạch công khai.
Tuy nhiên, ông Tuấn nhận định, thị trường bất động sản chưa thể phục hồi nhanh vì sẽ có độ trễ khoảng 8 – 12 tháng để luật được được thẩm thấu và thực thi.
Bên cạnh đó, giá đất sẽ tăng một cách bền vững bởi Luật Đất đai (sửa đổi) bỏ khung giá đất, thúc đẩy việc định giá đất sát với mặt bằng giá của thị trường và nâng cao hiệu quả sử dụng đất.
Ngoài ra, theo ông Tuấn, luật mới có quy định đất kết hợp sử dụng đa mục đích, chuyển đổi đất nông nghiệp góp phần tích tụ đất đai cho sản xuất; quyền cho thuê, liên doanh liên kết đối với đơn vị sự nghiệp công lập; nhận chuyển nhượng đất nông nghiệp đối với đối tượng không phải là người trực tiếp sản xuất nông nghiệp; mở rộng trường hợp chuyển mục đích sử dụng đất… Tất cả những quy định này sẽ nâng cao hiệu quả sử dụng đất, góp phần tăng giá các loại đất từ đất nông nghiệp, đất phi thương mại… Từ đó, gia tăng giá bất động sản nói chung.
